Cinetol

Felix & Sophie komt voor deze editie naar de Cinetol. We duiken in de filosofische nalatenschap van Karl Marx in het licht van zijn aanhoudende en groeiende populariteit. 

In maart 2020 klapten we massaal voor ‘onze’ zorgmedewerkers, maar daadwerkelijke structurele loonsverhoging bleef uit. Jongeren zonder vaste contracten raakten grootschalig inkomen en toekomstzekerheid kwijt, vooralsnog zonder duidelijke veranderingen in zicht. Ook de hedendaagse kloof tussen arm en rijk blijft groeien en verandert langzamerhand in een gapend gat. Zo hebben de tien rijkste mannen ter wereld gedurende de corona-pandemie hun bezit meer dan verdubbeld van $700 biljoen naar $1.5 triljoen. Dit is in totaal meer dan zes keer het totale bezit van de armste 3.1 biljoen mensen. Wellicht is de 99% versus 1% kritiek die je regelmatig op de kartonnen bordjes van activisten treft niet zo uit de lucht gegrepen…

Het is om deze en verscheidene andere redenen dan ook niet verrassend dat in tijden van groeiende financiële ongelijkheid de interesse in ‘de oercriticaster van het kapitalisme’, Karl Marx, wederom toeneemt. Hoewel de eerste band van ‘Het Kapitaal’ in 1867 verscheen, lijkt Marx’ gedachtegoed weer springlevend te zijn. Zeker jongeren schijnen maar al te graag Marx’ belangrijkste werken (opnieuw) af te willen stoffen. Zo staat aan het roer van ‘Rood’, de voormalig-jongerenpartij van de SP, een zelfverklaard communist. En ook de voorzitter van ‘Radicaal’, de jongerenbeweging van Bij1, meent dat het hoognodig tijd is om ‘de massa’s te gaan organiseren en klassenbewustzijn te creëren onder het volk’. Des te meer reden om de bijna 200 jaar oude kapitalisme-analyses van Marx nog eens grondig onder de loep te nemen.

Want hoe moeten we omgaan met het feit dat Marx’ nalatenschap door de geschiedenis heen verschillend is geïnterpreteerd en ook is ingezet voor omstreden politieke doeleinden? En moeten we zijn ‘dialectisch historisch materialisme’ beschouwen als de ontdekking van sociale natuurwetten bij uitstek, of eerder als een achterhaalde methode die hoognodig toe is aan een ‘update’? En in hoeverre zijn noties als ‘vervreemding’, ‘ideologie’, ‘vals bewustzijn’ en ‘klassen’ nog van toepassing op ‘onze wereld’? Is het niet verstandiger om de ‘aansturing’ van onze economie over te laten aan daadwerkelijke economische experts die weten waar zij het over hebben, of schuilt juist daarin een grootschalig ‘kapitalistisch gevaar’? Vragen alom… 

Op deze avond zal Felix & Sofie in het nalatenschap van Karl Marx duiken en een poging doen om dergelijke vragen te beantwoorden. Over de historische voetafdruk van Marx is wellicht al het een en ander duidelijk, maar kunnen we met zijn theorieën ook een toekomstbeeld schetsen? Moeten we blijven strijden om Marx’ utopische communistische heilstaat te verwerkelijken of is er ook een ander minder omstreden toekomstgerichte aanpak uit Marx’ denken onttrekken?

Sprekers

Prof. dr. Evert van der Zweerde is hoogleraar wijsgerige ethiek en politieke filosofie aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Hij schreef zijn proefschrift over filosofie in de voormalige Sovjet-Unie. Sindsdien heeft hij zich verder gespecialiseerd in de politieke filosofie met daarin een accent op begrippen als ideologie, civil society en democratie. Naast werken over dergelijke onderwerpen verdiept Evert zich ook in een aantal Russische/Sovjet-filosofen, waaronder Vl. Solovjov, P. Florenski, E. Iljenkov, M. Mamardashvili, S. Frank. In 2017 verscheen van zijn hand het boek ‘Over Grenzen’, waarin hij met zijn politiek-filosofische reisverhalen in de voetsporen treedt van Geert Mak, Jelle Brandt Corstius en Adriaan van Dis.

Emma Young (zij/haar, die/diens) is PhD student aan de Rijksuniversiteit Groningen. Daarvoor behaalde ze haar bachelor taal en cultuurstudies aan de Universiteit Utrecht en een research master filosofie in Groningen. Ze schrijft haar proefschrift over de Hongaarse marxistische filosoof Georg Lukács en feminist standpoint theory. Verder is ze gespecialiseerd op het gebied van marxistische en feministische epistemologie, standpoint theory en epistemic injustice. Daarnaast brengt Young socialistische filosofie in de praktijk als lid van de Internationale Socialisten en door vakbondswerk aan de faculteit. Ook was ze betrokken bij studentenprotesten in Groningen voor de huisvesting van dakloze internationale studenten.

Programma en redactie: Justin Klinkenberg

INFO
Datum | 15 maart
Aanvang | 20:00
Tickets | €6.50

Facebook Event